In gesprek met Johan Koggink: toegevoegde waarde ligt bij complexe juridische vraagstukken

Digitalisering heeft niet alleen invloed op de overheid en bedrijven, ook de werkwijze binnen de advocatuur wordt sterk beïnvloed door digitalisering en legal tech. Welke veranderingen zijn er gaande? Hoe reageren klanten, kantoren en juridische professionals op de opkomst van legal tech en op digitalisering in het algemeen? Johan Koggink, Managing Director bij Van Benthem & Keulen in Utrecht, deelt zijn visie op de toekomst van de advocatuur en de rol van legal tech hierin. 

Voordat we beginnen, kun je iets meer over Van Benthem en Keulen vertellen en jezelf voorstellen?

“Van Benthem & Keulen is een full service kantoor met negentig juridische professionals dat al tachtig jaar bestaat. We hebben specialisten in dienst voor elk rechtsgebied. Onze cliënten zijn voornamelijk bedrijfsjuristen bij grotere organisaties en overheidsinstellingen.

Als Managing Director bij Van Benthem en Keulen houd ik me vooral bezig met het bepalen van onze strategie en het leidinggeven aan onze interne organisatie. Onze slogan is: ‘Wij maken legal verbindend, innovatief, multidisciplinair.’ Maar om die belofte te kunnen waarmaken, is het belangrijk dat je weet wat er in de markt speelt en welke pijnpunten er bij je cliënten liggen. Daarom spreek ik veel met bedrijfsjuristen.”

In hoeverre verandert digitalisering het werk van de bedrijfsjurist?

“Het antwoord op die vraag is meerledig. We zien dat er behoefte is aan specialistische adviezen die pragmatisch moeten zijn en in toenemende mate ook een multidisciplinair karakter hebben. Tegelijkertijd willen bedrijfsjuristen tools die voor efficiency zorgen. Digitalisering speelt bij deze tools een belangrijke rol.”

Kun je ‘multidisciplinaire juridische adviezen’ verder toelichten?

“Stel, een bedrijfsjurist van een financiële instelling is bezig met het begeleiden van een FinTech project. Bij gewenste ondersteuning vanuit onze kant heeft hij dan in ieder geval een specialist in IT-recht nodig. Spelen persoonsgegevens een rol? Dan zitten er ook privacy-aspecten aan waar een privacy-specialist voor nodig is. En als het om een betaaldienst gaat, kijkt ook de AFM mee, dus krijgt zo’n bedrijfsjurist ook te maken met de wet op het Financieel Toezicht. In dat geval moet onze advocaat vanuit de praktijkgroep Banking & Finance ook meekijken.

Onze cliënten verwachten dat onze specialisten in een multidisciplinair team samenwerken, en vanuit de context van de cliënt met een geïntegreerde en praktische oplossing komen.”

Van welke legal tech tools maakt Van Benthem en Keulen gebruik om het werk van cliënten efficiënter te maken?

“Voor een aantal specifieke wensen van relaties hebben wij eigen legal tech tools laten ontwerpen. Voorbeelden daarvan zijn onze Litigation Valuator, de VBK Transitie App en de VBK Dawn Raid Manual. En niet alleen onze cliënten waarderen dat: we hebben voor zowel de Litigation Valuator als de Transitie App een Computable Award gewonnen. Dat is voor een advocatenkantoor best bijzonder.” 

Legal tech wordt steeds belangrijker. Voor welke toepassingen zie je de meeste toegevoegde waarde? 

“Wanneer je kijkt naar de ontwikkelingen in het algemeen, dan zie je dat de Gartner-curve ook op legal tech van toepassing is. In de beginfase zijn de verwachtingen hooggespannen en worden vaak niet waargemaakt. In latere fases worden de mogelijkheden van tools vaak juist onderschat. Op dit moment zie je dat de eerste tools al een bepaalde volwassenheid krijgen. 

De grootste stappen worden momenteel gezet in Amerika, denk bijvoorbeeld aan de Stanford University waar in het Codex-project, wetenschap en start-ups bij elkaar komen. In Europa zie je interessante ontwikkelingen vooral in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, maar ook hier in Nederland zie je mooie dingen ontstaan. Clocktimizer is een voorbeeld van zo’n Nederlandse tool.

De komende jaren zetten deze ontwikkelingen zeker door. Ik verwacht dat contract life cycle management, contract analytics en e-discovery het snelst zullen ontwikkelen. Maar ook predictive technology biedt mogelijkheden. We zien alleen dat de ‘opvoeding’ (machine learning) van dit soort systemen nu nog te veel tijd en mankracht vraagt.”

Hoe zullen deze ontwikkelingen het juridische werkveld beïnvloeden? 

“Dat is een interessante vraag. Ik denk dat de meer routinematige juridische werkzaamheden steeds meer door legal tech tools uitgevoerd zullen worden. Door gebruik te maken van de juiste tools, kunnen bedrijfsjuristen deze zelf snel en efficiënt uitvoeren. De toegevoegde waarde van een advocatenkantoor als het onze ligt dan met name bij complexe juridische vraagstukken.

We zien dat die verschuiving nu al in gang gezet is en we omarmen die ontwikkelingen. Ons kantoor speelt hierop in door verdergaand te specialiseren en te investeren in het doorgronden van de business context van onze cliënten. Daarnaast delen wij actief kennis.”

Op welke wijze delen jullie kennis met cliënten?

“Dat is ooit gestart met vanDienst, dat kosteloos beschikbaar is voor ondernemingen, instellingen en overheden en waarmee iedereen toegang heeft tot onze helpdesk, onze bibliotheek, onze permanente nascholing voor bedrijfsjuristen (Iura Actua) en legal updates.

De meest recente vorm van kennisdeling is onze tweewekelijkse podcast Licht op Legal. De onderwerpen die we in de podcast behandelen, vloeien vaak voort uit vragen die wij van onze cliënten krijgen. Daarmee helpen we hen, en anderen, dus echt op een praktische en innovatieve manier verder. Dat de podcast aanslaat, werd dit jaar bewezen met een nominatie voor een Dutch Podcast Award.”

Jullie werken nu al enige tijd met Legal Intelligence, hoe draagt dit contentintegratie platform bij aan de dienstverlening van Van Benthem & Keulen? 

“Legal Intelligence (LI) is eigenlijk een geïntegreerd onderdeel van onze dagelijkse werkzaamheden geworden. Net zoals alle medewerkers weten dat zij zaakgerelateerde stukken op dienen te slaan in ons document management systeem, weten zij dat ze om snel kennis te vergaren in LI moeten kijken. Zonder kennis, jurisprudentie en wetgeving kunnen we onze cliënten niet adviseren.

Vooral de zoekfunctie is erg praktisch om snel de juiste informatie te vinden. Daarnaast hebben veel advocaten binnen Van Benthem & Keulen alerts ingesteld, waarmee zij proactief op de hoogte worden gesteld van ontwikkelingen binnen hun eigen vakgebied. Het gebruik van LI is binnen ons kantoor vanzelfsprekend geworden.” 

_____________________________________________

Benieuwd wat Legal Intelligence voor jouw kantoor kan betekenen? Vraag een gratis proefabonnement aan en ontdek het zelf.